Soyuz51

Seçenekler

Bir önceki sayfa

Güneş Sistemi Oluşumu ve Güneş

Onsekizinci yüzylda Alman felsefeci İmmanuel Kant, güneş ve gezege sistemimizindömekte olan buyuk gaz ve toz bulutunun yoğunlaşarak oluştuğunu ileri sürmüştü. Bu görüş bugün hala geçerliiğini korumaktadır. Bulutun, en yoğun olan merkezi kısımları güneşi luşturur. Ekseni boyunca dönmeye devam eder ama dışarı doğru etki eden merkezcil kuvvetler nedeniyle doğradan güneşein üzerine düşmeden güneş çevresinde dönmeye başlayan gezegenler oluşmuştur. Güneş sistemi oluşmadan önce bir bulut diski vardı. Astronomlar yaptıkları araştımalarda uzaydaki güneşe benzer başka yıldızların çevresindede bulut diski buldular. Buda oluşmakta olan bir sistem heralde. İşt bu buluş Kant ın teprisinin en büyük deneysel deteği oldu. Son otuz yıldız teorik gökbilimciler bilgisayar simülasyonları ile nasıl olupda ilkel gaz diskindeki parçaçıkların gezegene ve uydularına dönüştüğünü araştırıyolar.

Yeryüzünün ısı ve ışık kaynağı tarih boyunca insanlığın çok ilgisini çekmiştir. Ondokuzunçu yüzyılda bilim adamları güneşin enerjisini, sanki kömür ve odunun yanmasıyla açığa çıkanenerji olduğunu düünüyolardı. Sonraları yapılan hesaplamalar yıldızın enerji kaynağı kimyasal olaydı yakıtın 1000 yılda bitmesi gerektiğini buldular. Daha iyi bir öneri olrak çekim enerjisi ortaya atıldı.Nasıl büyükbabanızın saaatleri yavaş yavaş aşşağıya doğru inen bir ağırlığın verdiği enerjiyle çalışıyorsa, güneşde kütlesini yavaş yavaş büzmesi sonuçu serbest kalan enerjiyi yayıyordu. Amabu sürecinde ancak 100 milyon yıl yeteceği bulundu. 1920 lerde Arthur Eddigton yıldızlardaki enerjinin nükleer enerji olduğunu öne sürdü. Güneşin en sıcak ve en yoğun bölgesi çekirdekde başlayaçak tepkimeler milyarlarca yıl boyunca yetecek enerji sağlayabilirdi.
Güneş yarıçapı yaklaşık birbuçuk miyon kilometre olan büyük bir ateş topudur. Modern teoriye göre güneş merkezindeki yoğunuk suyun yoğunluğunun tam 100 katı sıcaklıkda 15 mılyon derecedir. Bunun yanında güneş tutulmaları zamanında gözlenen taç küre vardır. Astronomlar bu olayı açıklmakta bir hayli zorlandılar ama sonunda taç kürenin uzaya saçılarak x-ışını ve yüksek enerjili parçaçıkları oluşturduğunu bulduk. Tac kürenin yaptığı bu ışınımlara güneş rüzgarları denir. Ayrıça ilk defa galıleo tarafından gözlenen güneş lekeleriyle taçkürelerin arasında sıkı bir bağlantı vardır. Güneş lekelerinin sayısı az olduğunda tacküre ekvatordan siskin.kutuplardan ise çok basıktı. Güneş lekeleri çok iken taçküre daha bir simetrik hal alır.

sun.gif (27424 bytes)